چشم ها دریچه ارتباط ما با جهان خارج هستند و نقش اساسی در روابط اجتماعی ما بازی می کنند. معمولاً در روابط انسانی نگاه کردن به یکدیگر نخستین قدم است. به همین دلیل ظاهر چشم های افراد تأثیر زیادی در قضاوت اولیه دیگران نسبت به فرد و همچنین اعتماد به نفس خود فرد دارد. با افزایش سن، تغییراتی در ساختمان پلک ها ایجاد می شود که باعث می شود فرد ظاهری سالخورده و خسته پیدا کند. بخش عمده این تغییرات عبارت است از :

1. ایجاد چروک های ظریف در اطراف پلک ها

2. کش آمدن و شل شدن پوست پلک ها که گاهی منجر به آویزان شدن پوست از لبه پلک می گردد.

3. تجمع چربی اضافه در زیر پوست پلک ها

4. شل شدن عضلات پلک ها

5. ایجاد افتادگی پلک یا ابرو

مجموع این تغییرات باعث می شود چهره فرد سالخورده و خسته به نظر برسد. به علاوه در صورتیکه این حالات شدید باشد می تواند با مسدود کردن میدان دید جانبی بر عملکرد بینایی فرد نیز تأثیر بگذارد.

جراحی اصلاحی پلک یک جراحی زیبایی است که به منظور اصلاح این تغییرات و ایجاد ظاهری جوانتر و شادابتر انجام می شود. بلفاروپلاستی که یکی از شایعترین روش های جراحی زیبایی است با برداشتن پوست، چربی و عضله اضافی و اصلاح موقعیت پلک باعث بهبود قابل توجهی در ظاهر فرد شده و قیافه ای جوانتر و سرحال تر به فرد می بخشد. نتایج مفید این جراحی تا سال ها و گاهی به صورت مادام العمر چهره فرد را تحت الشعاع قرار می دهد.

بهترین کاندیداهای جراحی زیبایی پلک کسانی هستند که حداقل 35 سال سن داشته باشند و افتادگی پلک یا پف زیر چشم (در اثر تجمع چربی اضافه) باعث تغییرات ناخوشایند در چهره شان شده باشد. برای انجام جراحی لازم است که فرد بطور کلی سالم باشد و بیماری خاصی نداشته باشد. با توجه به روند رو به رشد جراحی های زیبایی، برای آنکه بیمار به نتایج دلخواه دست یابد بسیار مهم است که انتظارات واقع بینانه و معقولی از عمل جراحی و نتایج آن داشته باشد. برای رسیدن به یک دیدگاه صحیح، دیدن تصاویر قبل و بعد از عمل جراحی در افراد دیگر و احیاناً مشورت با افرادی که قبلاً جراحی شده اند بسیار کمک کننده است. ضمناً باید توجه داشت که جراحی اصلاحی پلک این موارد را بهبود نمی بخشد:

• چروک های اطراف پلک، بین ابروها و روی پیشانی (برای درمان این چروک ها تزریق بوتوکس روش مناسبی است)

• حلقه های سیاه اطراف چشم

• افتادگی ابرو

به هر حال باید به یاد داشت که جراحی زیبایی پلک به هر حال یک عمل جراحی است و عوارض احتمالی آن به سادگی از بین نمی رود. بنابراین برای انجام این جراحی مشاوره دقیق تخصصی ضروری است.

به هر حال باید به یاد داشت که جراحی زیبایی پلک به هر حال یک عمل جراحی است و عوارض احتمالی آن به سادگی از بین نمی رود. بنابراین برای انجام این جراحی مشاوره دقیق تخصصی ضروری است.

درجراحی پلک فوقانی پوست اضافه روی پلک فوقانی و کیسه های چربی (که به صورت پف کردگی بالای پلک تظاهر می کند) برداشته می شود. به علاوه در صورتیکه افتادگی پلک نیز وجود داشته باشد می توان آن را در حین عمل اصلاح کرد. جراحی پلک فوقانی باعث بهبود شکل و موقعیت پلک فوقانی می شود. به علاوه در صورتیکه وجود پوست اضافه یا افتادگی پلک باعث محدودیت دید جانبی شده باشد این مشکل را برطرف می کند و در مجموع ظاهری جوانتر و هوشیارتر به فرد می بخشد. گاهی عمل جراحی بالا کشیدن ابرو نیز همراه با جراحی پلک فوقانی انجام می شود.

جراحی پلک تحتانی بیشتر به منظور برداشتن کیسه های چربی زیر پلک تحتانی که حالت پف کردگی چشم را ایجاد می کنند انجام می گیرد. معمولاً بخشی از پوست پلک تحتانی نیز برداشته می شود. این تغییرات در مجموع باعث ایجاد ظاهری جوانتر در فرد می شود.

این روش بیشتر در افراد جوان به کار می رود که پوستشان هنوز خاصیت ارتجاعی خود را از دست نداده است و قوام نسبتاً سفتی دارد. در این روش بدون آنکه پوست دستکاری شود از طریق برشی در پشت پلک تحتانی (در سمت ملتحمه) کیسه های چربی زیر پلک برداشته می شود. مزیت این روش آن است که نیازی به ایجاد برش بر روی پوست ندارد.

قبل از انجام جراحی، یک معاینه دقیق چشم پزشکی ضروری است. سنجش بینایی و اندازه گیری میزان ترشح اشک چشم حتماً باید قبل از عمل انجام شود. (در کسانیکه ترشح اشک کمتر از حد عادی باشد انجام جراحی می تواند باعث بروز خشکی چشم و گاهی عوارض جدی و خطرناک گردد). در صورتیکه دچار بیماری خاصی هستید، داروی خاصی استفاده می کنید، یا به چیزی حساسیت دارید حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.

جراحی زیبایی پلک را می توان در مطب، درمانگاه یا بیمارستان انجام داد. معمولاً جراحی به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری ندارد. زمان انجام جراحی متغییر است و بسته به آنکه جراحی روی پلک بالا یا پایین یا هر دو پلک انجام گیرد بین یک تا سه ساعت طول می کشد. جراحی معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود اما بسته به وضعیت بیمار و با صلاحدید پزشک ممکن است بیمار به طور کامل بیهوش گردد.

در جراحی پلک فوقانی ابتدا برشی موازی چین های طبیعی پلک ایجاد می شود. از طریق این برش پزشک یک بخش هلالی شکل از پوست و عضلات زیر پوستی و تقریباً تمام چربی اضافه را بر می دارد. در صورتیکه افتادگی پلک نیز وجود داشته باشد در همین مرحله با استفاده از بخیه های قابل جذب ترمیم می شود. سپس محل برش با بخیه های ظریف بسته می شود.

در جراحی پلک تحتانی نیز برش در پایین مژه ها به موازات چین های طبیعی پلک ایجاد می گردد. چربی اضافه برداشته می شود و درصورتیکه پوست اضافه نیز وجود داشته باشد یک برش هلالی نازک از پوست هم برداشته می شود و محل برش با بخیه های ظریف دوخته می شود.

در جراحی از طریق ملتحمه، برش در پشت پلک (از سمت داخل پلک) ایجاد می شود و چربی اضافه از همین محل خارج می شود. سپس محل برش با بخیه های قابل جذب ترمیم گردد.

در پایان جراحی محل برش و بخیه ها با پماد چرب می شود و در صورت لزوم چشم پانسمان می گردد. پس از آنکه اثر داروی بی حس کننده از بین رفت ممکن است احساس کنید که پلک ها تحت کشش و دردناک هستند. این حالت معمولاً خفیف است و با مصرف مسکن های معمولی برطرف می گردد. در صورت بروز هرگونه درد شدید یا کاهش دید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید. معمولاً توصیه می شود که پس از عمل تا چند روز از کمپرس سرد استفاده کنید و سرتان را بالا نگه دارید (برای خوابیدن هم چند بالش زیر سرتان بگذارید) این اقدامات به کنترل ورم و کبودی محل عمل کمک زیادی می کند. میزان ورم و خون مردگی محل عمل در افراد مختلف متفاوت است. معمولاً ورم و کبودی پس از یک هفته به حداکثر می رسد و ظرف 2 تا 4 هفته برطرف می گردد. تا یکی دو هفته پس از عمل پلک ها ترشحات خفیف یا حالت چسبندگی دارند. مصرف قطره های مناسب به رفع این حالات کمک می کند. در هفته های اول پس از عمل ممکن است اشکریزش، حساسیت به نور و تغییرات گذرای بینایی (مثل تاری دید یا دوبینی) ایجاد شود که به تدریج برطرف می گردد. در 2-3 هفته اول لازم است مکرراً توسط چشم پزشک معاینه شوید. بخیه ها معمولاً 4-5 روز تا یک هفته پس از عمل برداشته می شود پس از برداشتن بخیه ها تورم پلک ها کم کم فروکش می کند و فرد ظاهر بهتری پیدا می کند.

اکثر افراد پس از یکی دو روز می توانند مطالعه کنند یا تلویزیون تماشا کنند. معمولاً تا 2-3 هفته پس از انجام جراحی نمی توان از لنز تماسی استفاده کرد و فرد باید از عینک مناسب استفاده کند.

پس از یک هفته تا 10 روز که همه بخیه ها برداشته شدند و محل زخم تقریباً جوش خورد می توان فعالیت های شغلی را از سر گرفت. از این زمان با صلاحدید پزشک می توان از مواد آرایشی برای پنهان کردن کبودی و محل برش استفاده کرد. معمولاً تا 3-4 هفته پس از جراحی چشم ها شدیداً به آفتاب، باد شدید و گرد و غبار حساس هستند. در این مدت بهتر است از یک عینک آفتابی بزرگ و یک کرم ضد آفتاب مخصوص دور چشم استفاده کرد.

تا 4-5 روز بهتر است فرد فعالیت های خود را محدود کند و در حد امکان استراحت کند، به علاوه تا 3-4 هفته لازم است از فعالیت های سنگین (مثل خم شدن، برداشتن اشیاء از زمین و ورزش های قدرتی) اجتناب شود. این فعالیت ها فشار خون را بالا می برند و احتمال خونریزی در محل عمل را زیاد می کنند.

در دست جراح با تجربه، عوارض جراحی زیبایی پلک چندان شایع نیستند. البته مثل هر جراحی دیگر احتمال عوارضی مثل عفونت محل زخم یا حساسیت به ماده بیهوشی همیشه وجود دارد. با رعایت دستورات پزشک قبل و بعد از عمل جراحی، احتمال بروز عوارض کاهش می یابد.

عوارض خفیف پس از عمل عبارتند از : دوبینی یا تاری دید گذرا، تورم پلک، عدم تقارن محل برش در دو طرف، جوش های سفید کوچک در محل بخیه ها. این عوارض گذرا هستند و پس از چند هفته کم کم برطرف می شوند.

پس از جراحی در برخی از افراد به خصوص در موقع خواب پلک ها کاملاً بسته نمی شوند. این حالت معمولاً خفیف است و پس از چند هفته به تدریج بهتر می شود. استفاده از قطره اشک مصنوعی و پمادهای مرطوب کننده در موقع خواب به کنترل این حالت کمک می کند؛ اما اگر این حالت شدید باشد و منجر به باز ماندن روی قرنیه به مدت زیاد شود می تواند باعث ایجاد خراش یا زخم قرنیه گردد که عوارض جدی بینایی را به دنبال دارد و باید با جراحی مجدد اصلاح گردد.

در موارد بسیار نادری ممکن است پس از عمل، خونریزی شدید اتفاق بیفتد و با فشار آوردن بر عصب بینایی باعث کاهش دید شدید و دائمی شود. برای پیشگیری از این عارضه فرد باید از خم کردن سر و فعالیت های سنگین پرهیز کند و در صورت بروز هرگونه درد شدید یا کاهش دید بینایی به سرعت توسط پزشک معاینه شود.

وجود برخی از بیماری های زمینه ای احتمال بروز عوارض جراحی را بیشتر می کند. بیماری های مثل پرکاری تیروئید یا بیماری تیروئیدی چشم، خشکی چشم، بیماری های قلبی، فشار خون و دیابت می تواند خطرات جراحی را افزایش دهد. همچنین سابقه پارگی پرده شبکیه یا آب سیاه (گلوکوم) نیز می تواند باعث افزایش خطرات جراحی گردد.

برای درک دقیق احتمال بروز این مشکلات و پیشگیری از بروز آن ها لازم است فرد تمام مشکلات پزشکی، داروهای مصرفی و بیماری های خود را با پزشک معالج درمیان بگذارد و یک مشاوره دقیق قبل از جراحی انجام شود.