۱_ ویترکتومی :

عوامل مختلفی هستند که بینایی و سلامت چشم ما را تهدید می کنند؛ به طور معمول چشم پزشکان از روش های مختلفی برای درمان اختلالات بینایی استفاده می کند؛ هدف آن است که بیماری برطرف و کیفیت بینایی فرد افزایش یابد. از جمله این روش ها عمل جراحی ویترکتومی است .

ویترکتومی چیست؟

نوعی از جراحی چشمی است که برای درمان برخی از اختلالات شبکیه و زجاجیه به کار می رود. شبکیه بافت حساس به نور در قسمت عقب کره چشم است. زجاجیه ماده شفاف و ژله ای است که بخش میانی چشم را پر می کند. در عمل جراحی ویترکتومی، زجاجیه تخلیه شده و چشم پزشک جراح آن را با یک محلول مخصوص جایگزین می کند.

افرادی که علائم زیر توسط چشم پزشک برای چشم شان تشخیص داده شده کاندید عمل جراحی ویترکتومی هستند:

رتینوپاتی دیابتی به خصوص اگر خونریزی و کشیدگی بر روی شبکیه وجود داشته باشد ، برخی از موارد جداشدگی شبکیه ، عفونت بخش های داخلی کره چشم ، جراحت شدید چشم ، چروک شدگی ماکولا (ناحیه مرکزی شبکیه(  ، سوراخ ماکولا ، به دنبال بروز برخی اختلالات بعد از جراحی کاتاراکت.

عمل جراحی ویترکتومی اغلب باعث بهبود بینایی یا تثبیت آن می شود. خون یا باقی مانده های ناشی از عفونت یا التهاب که ممکن است باعث انسداد یا محو شدن تصویر برای تمرکز بر روی شبکیه شود، با انجام جراحی خارج می شود.

بافت آسیب دیده ای که ممکن است باعث جا به جایی، چروک خوردگی یا از هم گسیختگی شبکیه شود، با جراحی ویترکتومی خارج می شود. در صورتی که شبکیه در محل اصلی خود نباشد، بینایی کاهش می یابد.

با این روش، همچنین می توان جسم خارجی را که به دنبال ضربه در داخل چشم گیر افتاده است، خارج کرد. در صورتی که این اجسام خارج نشوند، بینایی در اغلب موارد دچار آسیب می شود .

۲_  لیزر شبکیه (رتین ) :

لیزر رتین یک مولد انرژی نورانی با شدت زیاد و متمرکز است که می تواند دقیقاً شبکیه را هدف قرار داده و تأثیری بر سایر بافت ها در مسیر شبکیه یا اطراف آن نداشته باشد. در بسیاری از افراد لیزر که یک درمان پیشرفته غیرتهاجمی محسوب می شود می تواند باعث حفظ دید باقی مانده و از دست نرفتن بینایی شود.

این عمل یک درمان سرپایی و غیرتهاجمی است و در آن از قطره های چشمی که باعث بی حسی چشم و گشاد شدن مردمک می شوند استفاده می شود. بیمار روی یک صندلی معمولی مانند زمان معاینه چشم پزشکی می نشینید. این عمل معمولاً درد کمی دارد و حداکثر ۳۰ دقیقه طول می کشد و بیمار می تواند بعد از انجام این عمل بلافاصله به منزل برود.

بیماری های شبکیه عمدتأ با استفاده از لیزر حرارتی درمان می شوند. انرژی نور توسط بافت خاص در پشت چشم جذب و به وسیله این نوع لیزر به حرارت تبدیل می شود. لیزر حرارتی می تواند برای پارگی های شبکیه استفاده شود، رگ های خونی را ببندد یا بافت غیرطبیعی رگ های خونی را از بین ببرد.

در بیماری های شبکیه تقریباً همیشه ظاهر چشم حتی زمانی که در قسمت های خلفی آن خونریزی یا نشت مایع وجود دارد طبیعی است. دید شما نیز ممکن است با وجود خطرات تهدید کننده بینایی تا مدتی طبیعی باشد. تنها راهی که به چشم پزشک در تشخیص وجود یا عدم وجود خطرات تهدید کننده بینایی کمک می کند معاینه کامل ته چشم با مردمک گشاد شده است.

استفاده از لیزر شبکیه (رتین) برای درمان بیماری های خاصی کاربرد دارد که عبارتند از:

۱ رتینوپاتی دیابتی:

دیابت بیماری است که باعث اختلال جریان خون در سرتاسر بدن می شود. در این بیماری عروق شبکیه ممکن است نشت کرده و باعث ورم یا «ادم» شبکیه شود. دید شخص مبتلا به دیابت زمانی تغییر می کند که این ورم در ناحیه مربوط به دید مرکزی شبکیه یا «ماکولا» اتفاق افتاده باشد. لیزر رتین می تواند منافذی را که باعث نشت مایع می شوند مسدود کرده  و از دست رفتن بیشتر بینایی را متوقف کند.

در بعضی از افراد دیابتی عروق جدیدی در شبکیه ایجاد می شود که در واقع می خواهند جایگزین عروق مسدود شود. این عروق از نظر بافت شناسی طبیعی نبوده و عملکرد مناسب ندارند و حتی خونریزی از آنها می تواند باعث کوری فرد مبتلا خواهد شد. لیزر می تواند این عروق جدید را از بین برده و مانع از نابینایی فرد شود.

۲  انسداد ورید شبکیه :

عروق کوچکی که باعث خروج خون از شبکیه می شوند با افزایش سن مسدود خواهد شد. این پدیده به خصوص در افراد مبتلا به دیابت و فشار خون دیده می شود. انسداد ورید شبکیه می تواند باعث ورم آن و در نتیجه نشت مایع و خون شود و دید محیطی و مرکزی را تار کند. در موارد دیگر ممکن است عروق جدیدی تشکیل شوند که می توانند درد شدید ایجاد کرده و فشار داخل چشم را بالا ببرد. لیزر کمک می کند این تورم کاهش یابد و نیز از تشکیل عروق جدید جلوگیری کند.

۳ دژنرسانس وابسته به سن ماکولا :

بعضی از افراد با افزایش سن دچار تغییراتی در ماکولا می شوند که در بسیاری از افراد این تغییرات از نوع خشک  یا dry  است و با لیزر قابل درمان نیست. نوع شدیدتر که wet نامیده می شود می تواند باعث تورم ماکولا به دلیل نشت خون یا مایع شود. دژنرسانس ماکولا نوع مرطوب معمولاً باعث تاری دید بدون درد می شود.

۴ جداشدگی شبکیه و سوراخ های آن:

سوراخ های شبکیه می تواند در نتیجه بالارفتن سن، آسیب های چشمی، نزدیک بینی شدید و یا حتی به صورت خود به خود و بدون عامل زمینه ساز ایجاد شود.

Central Serous Chorioretinopathy 5:

در این بیماری ممکن است یک یا چند تاول در ناحیه ماکولا ایجاد شده باشد. این ضایعات می توانند باعث تاری دید، دید غیر طبیعی رنگ، دوربینی موقت و یا ایجاد نقاط کور شوند. اگر چه اکثر افراد مبتلا بدون اقدام خاصی بهبود می یابند اما گاهی در بعضی از موارد لازم است که لیزر شبکیه انجام شود.

۶ تومورهای چشمی :

بعضی از تومورهای خوش خیم چشمی باعث نشت مایع و تورم شبکیه می شوند. لیزر می تواند باعث تخریب این تومورها و بهبود تورم شبکیه شود.